PRAGMATIKADA ANAORA VA KATAFORA MASALALARI
Keywords:
anafora, katafora, kognitiv lingvistika, antesedantAbstract
Kognitiv lingvistika inson ongi va tili, nutqi o’rtasidagi umumiy boq’liqlik borligini va ularning bir-biri bilan chambarchas xolatda rivojlanishi, uning mahsuli ekanligini tan oladi. Shu bilan birga kognitologiya o’ziga qolgan barcha sohalar kesimida markaziy o’ringa qo’yiladi va uning dolzarbligi tadqiqot obyekti sifatida olib borilayotgan izlanishlarda yaqqol ko’rinadi. Pragma-lingvistik hodisalar tilshunoslikda kognitiv-lingvistikaga juda yaqin qo’yiladiva ular doimo bir-birini to’ldiradi, chunki pragmatikaning elementlari bo’lmish implikatura va eksplikatura matnni to’liq tahlil qilishga va ma’lumotni etkaib berishga, tushunishga yordam beradi. Matn xoh u verbal xoh u noverbal bo’lsin, undagi yashirin ma’no yoki tadqiqotchilar tili bilan aytilganda “monyovr” , “so’z o’yini” tinglovchiga kompleks holatda etkazilib berilish omillarini o’rganadi va ularning asosiy funksiyalarini ma’lum tamoyillarga asoslanib, kategorilashtiradi.
References
1. Barss Andrew (Ed.). Anaphora. A reference guide. Malden, MA, USA/Oxford, UK/Melbourne, Australia: Blackwell Publishing, 2003, - p.9.
2. Karlson G. Anaphora. In L. Nadel (Ed.), Encyclopedia of Cognitive Science, 2002, pp.1-28.
3. Cornish, F. Anaphora: Text-based or discourse-dependent? Functionalist vs. Formalist accounts. Functions of Language, 17(2), p.5. https://doi.org/10.1075/fol.17.2.03cor
